De Communicatie-Panda

Zaterdag 20 oktober 2018
Wat heeft communicatie met een panda te maken?  

Onlangs woonde ik een voorlichtingsbijeenkomst voor Nederlandse ondernemers in Kleef bij.
Het onderwerp was rechtsvormen voor bedrijven in Duitsland met focus op ‘GmbH '.
Dit is niet echt mijn Duitslink-onderwerp. Ik geef geen juridisch advies. Maar in elk beroep, vind ik, is multidisciplinaire kennis gecombineerd met een goed netwerk waardevol voor het eigen werk en dus ook voor mij en mijn klanten.

Borrel en kletsen

Na het informatiegedeelte is er altijd ruimte voor een gezellige borrel en kennismaking van de deelnemers. Tijdens een gesprek vroeg iemand aan mij wat volgens mij de meest voorkomende fout was in de communicatie tussen Duitse en Nederlandse zakenpartners. Ja! Dan is du wél mijn thema.
Alsnog viel ik eventjes stil. Ik denk namelijk niet in termen als ‘fouten-maken’.  Natuurlijk worden er fouten gemaakt, maar 1) ik tel ze niet op en 2) ik kijk naar fouten als naar een symptoom van wat er echt speelt. Natuurlijk ken ik typische, repetitieve wrijvingspunten tussen Duitsers en Nederlanders. Maar toch, zo makkelijke is het niet. Dat is niet zoals ik ernaar kijk en daarom kan ik deze vraag niet zo 1-2-3 beantwoorden. Dat zou voor mij raar voelen.
Het klinkt als of ik heel lang over een antwoord deed. Maar dat was niet zo. Ik neem je gewoon me in een proces die hooguit enkele seconden duurde. Een fout is een symptoom. Écht interessant is de onderliggende oorzaak. Als je daar weet te komen, ga je echt en fundamenteel iets veranderen. Al het andere is maar een aangeleerd trucje. En hier doe ik het niet voor. Ik ga dus niet vertellen wat de meest voorkomende fout is tussen Duitse en Nederlandse zakenpartners. Ik wil je vertellen wat ik vaak in het laagje onder de zichtbare fout ontdek:

Overtuiging belemmert het zicht
 
Vaak maak ik mee, dat er een overtuiging in de gesprekspartners schuilt, zoals: “Ik weet hoe de ander tikt. Ik begrijp de taal helemaal,” of “Ik ga altijd skiën in het Sauerland, dus ik ken dé Duitsers wel”, en ga zo maar door. Dit zijn overtuigingen die in je hoofd leven en je soms niet laten zien wat er anders is.
Oftewel: Duitsers zijn altijd zo en zo en Nederlanders altijd zo en zo. Dat weet ik gewoon.
 
Hokjes-Alarm!!!
 
Als we ervan uitgaan te weten hoe de ander tikt, is de deur van het hokje (waarin je de gesprekspartner hebt gestopt) ook al op slot gevallen en staan we niet meer open ervoor als het anders is dan ons hokjes-denken het verwacht. Wij creëren een eigen, soms wel belemmerend waarheid zonder deze nog te toetsen. Dat kan tot ongemakkelijke gesprekssituaties leiden zonder dat iemand echt weet wat er mis gaat. De zakenrelatie is verstoord.
 
Ik heb bijv. meegemaakt, dat de Duitse zakenpartner (zoals verwacht strak in het pak) de Nederlandse zakenpartner meteen had aangeboden om elkaar te tutoyeren. De Nederlandse potentiele zakenpartner knikte toestemmend en bleef consequent ‘u’ tegen hem zeggen. De Duitser wilde juist levelen met de Nederlandse omgangsvormen maar het is volgens hem niet gelukt. De Nederlander bleef maar ‘u‘ zeggen omdat ‘du’ niet voor kwam in zijn hokje van hoe een Duitser hoort te zijn. Wat denk je welke emoties van wel/geen vertrouwen engezien worden dit oproept aan beide kanten? Zouden ze zich hier bewust van zijn? Bedenk, dat de gevoelswaarde, de connotatie van u/Sie en je/du in beide landen een heel andere is.
 
 
Mens in panda-pakje

Ken je dat experiment rondom perceptie? Hier lijkt het wel op:
Een groep studenten kreeg opdracht om naar een theatervoorstelling te kijken. Ze volgen met aandacht het verhaal. Op het einde komt iemand op het podium en vraag: “Wie zag de mens in het panda-pakje op de achtergrond op  het podium heen en weer lopen? Hoe vaak?”
Bijna niemand kan ik je vertellen! Onze hersenen filteren alles wat niet relevant is als ‘niet belangrijk’ uit. In principe is dat ook gezond. Je raakt anders helemaal overprikkelt. Hoogsensitieve mensen weten dat. Het is dus menselijk om het onverwachte niet waar te nemen. We zien het niet, we merken het niet. Omdat het geen deel is van onze overtuiging dat iemand in een panda-pak tijdens de voorstelling over het podium zou kunnen lopen. Het komt niet in ons op. Als je het wel zou weten van tevoren, ging je erop letten. Maar zelfs dan is het nog een vraag …
 
Wat heeft een panda met communicatie te maken? Van alles dus!

Nuttige kennis versus panda-mens

Natuurlijk is het handig om te weten hoe de gemiddelde Duitser, de gemiddelde Nederlander, tikt. Kennis over cultuur, omgangsvormen  etc.. zijn belangrijk!
 
Vergeet echter niet: De meeste mensen zijn niet gemiddeld, maar bewegen zich vrolijk een stuk rechts en links of boven en onder van gemiddeld.
5 + 4 + 3 = 12
12 : 3= 4
Als 4 dus het gemiddelde zou zijn, vallen er 2 cijfers buiten boot. Volg je mij?
 
Wil je je (zakelijke) gesprekspartner écht zien? Wil je hem of haar écht het gevoel geven gewaardeerd en begrepen te worden?   Ik help je de ‘panda op het podium’ te zien! Ik help je om echt en open in verbinding te gaan.
 
Overigens, had je ook aan een zwart-witte panda gedacht? ;)
(z. foto)